نگاهی انتقادی به شکل گرایی در حقوق

Authors

محمد راسخ

استاد حقوق عمومی و فلسفه حقوق، دانشگاه شهید بهشتی سیدحمید پورسید آقایی

دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه مفید

abstract

چکیده شکل گرایی، یکی از رویکردهای کهن، همواره بحث ها و چالش هایی را در حوزه منطق حقوق به همراه داشته است. این رویکرد بر شکل یا صورت قواعد تأکید نموده و آن را از محتوای آنها جدا می­داند. شکل­گرایی زمانی رویکرد غالب در نظام­های حقوقی بود، اما امروزه با نقد و بازبینی جدی روبه­رو شده است. پاره­ای مکاتب و رویکردهای جدید، مانند واقع گرایی یا اثبات­گرایی حقوقی، در واکنش به شکل­گرایی یا به منظور تصحیح آن حیات یافته­ و هر یک با تعبیر و گمان خود این رویکرد را نقد کرده­اند. این نوشتار بر آن است، ضمن ارائه تعریفی از شکل­گرایی و تبلورهای آن، مشکلات این رویکرد را در قلمرو استدلال حقوقی بنمایاند. باور به شکل­گرایی آثاری منفی بر نظام­های حقوقی بر جای گذارده­ که بررسی آنها می­تواند نظام­های حقوقی را از این آثار برهاند. در مقابل، شکل­گرایی به نوبه خود در تلاش برای بازیابی و اصلاح خود بوده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

واقع گرایی در فیلم: نگاهی انتقادی به نگره ی همانندی گریگوری کوری

چکیده برجسته ترین پرسش همة نظریه پردازان فیلم، پرسش از رابطه ی واقعیت و فیلم بوده است، از نخستین فیلسوفان سینما همچون هوگو مونستربرگ گرفته تا فیلسوفان شناختی و تحلیلی همچون گریگوری کوری. در این میان، نگره ها و اندیشه های کوری از نوترین بررسی ها دربارة رابطة فیلم و واقعیت است. از نظر گریگوری کوری، رابطة واقعیت و فیلم تاکنون از سه نگرش متفاوت بررسی شده است: 1. «توهم گرایی» (توهم حرکت بر پردة سینم...

full text

نگاهی انتقادی به شیوۀ شاعری رشیدالدین وطواط

رشیدالدین وطواط از جمله قصیده‌سرایان قرن ششم هجری است که تبحر خاصی در به‌کارگیری صناعات ادبی داشته و شعر گفتن برای او ابزاری برای به نمایش درآوردن مهارت‌های بلاغی بوده است. شعر او در میان محققان معاصر چندان مقبولیت نیافته‌ و اغلب کسانی که در حوزة آثار کلاسیک فارسی تحقیق کرده‌اند بیشتر کتاب حدائق‌السحر و دیدگاه‌های انتقادی وطواط در این کتاب را مدنظر داشته‌اند و به شعر و شرح حال او نپرداخته‌اند. ...

full text

نگاهی انتقادی به سرنوشت ترجمة منطق‌الحمار اعتمادالسلطنه

در دوران قاجار، در ‌پی آشنایی ایرانیان با ادب و فرهنگ سایر ملل، ترجمة آثار ادبی رونق گرفت و به غنای زبان و ادب فارسی افزود. منطق‌الحمار (خرنامه)، از ترجمه‌های ادبی این عهد، در اصل به زبان فرانسوی نوشته شده و ترجمة آن، در اغلب منابع، به اعتمادالسلطنه (1259 - 1313‌ ق) نسبت داده شده است که بر زبان فرانسوی تسلط داشت و آثاری از آن زبان به فارسی ترجمه کرده بود. در دوران قاجار، ترجمة آثار ادبی اروپایی...

full text

کثرت گرایی حقوقی در الهیات مسیحی و تأثیر آن بر آغاز شکل گیری حقوق مدرن

وحدت‌گرایی در مبنای اعتبار قواعد در نظام حقوق دینی، بدین معنا که فقط ارادۀ الهی، مبنا و منشأ التزام‌آوری قواعد حقوقی باشد، نظام حقوق دینی را از واقع‌گرایی یا عقلانیت تجربی و همچنین از گزاره‌های برآمده از عقلانیت متافیزیکی انسان‌گرایانه و در کل از مبناها و منشأهای رقیب، مصون نگه می‌دارد. در این صورت عقلانیت فطری، ارادۀ دولت و عرف، نقشی جز منبع قاعدۀ حقوقی نخواهد داشت. کثرت‌گراییِ حقوقی به معنای پ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تحقیقات حقوقی

جلد ۱، شماره ۷۴، صفحات ۰-۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023